Από το «Αφήστε με να ζήσω!»
Σύμφωνα με δημοσίευμα του New England Journal of Medicine, η μονάδα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής του Newcastle Fertility Centre στη Β.Α Αγγλία πέτυχε με χρήση συγκεκριμένης τεχνικής IVF να γεννηθούν υγιή παιδιά από μητέρες που έφεραν παθολογικό μιτοχονδριακό DNA. Ωστόσο για κάθε ένα παιδί που γεννήθηκε υγιές τουλάχιστον ένα έπρεπε να πεθάνει…
Πρόκειται για τη πρώτη παγκοσμίως κλινική δοκιμή της νέας τεχνικής εξωσωματικής γονιμοποίησης, η οποία χαρακτηρίστηκε ως σημαντική ανακάλυψη, καθώς οι γυναίκες με μεταλλάξεις στο μιτοχονδριακό τους DNA θα μπορούν να αποκτήσουν μωρά χωρίς να τους μεταδώσουν τις ανίατες ή θανατηφόρες ασθένειες που συνεπάγονται οι κληρονομούμενες μεταλλάξεις τους.
Το μιτοχονδριακό DNA, το οποίο κληρονομείται αποκλειστικά από τη μητέρα σε όλα της τα παιδιά, παρουσιάζει 10-20 φορές υψηλότερη συχνότητα μεταλλάξεων από το πυρηνικό DNA. Εξαιτίας των μεταλλάξεων εκδηλώνονται οι καλούμενες «μιτοχονδριακές νόσοι» που επηρεάζουν περίπου 1 στις 5.000 γεννήσεις. Τα νοσήματα εκδηλώνονται με μυϊκή αδυναμία, νευρολογικές διαταραχές, καρδιοπάθειες, απώλεια όρασης ή ακοής, διαβήτη και άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας.
Η «Μεταφορά του μιτοχονδριακού DNA» - τα «Μωρά από τρεις γονείς»
Προκειμένου ένα παιδί να μην εκδηλώσει τα παραπάνω νοσήματα εξαιτίας της μητέρας που έχει ωάριο με παθολογικό μιτοχονδριακό DNA, πρέπει να αντικατασταθεί το κυτταρόπλασμα με τα παθολογικά μιτοχόνδρια του μητρικού ωαρίου με άλλο υγιές κυτταρόπλασμα, υγιούς γυναίκας. Η διαδικασία προβλέπει τη γονιμοποίηση στο εργαστήριο δύο ωαρίων – της (φορέως) μητέρας και μιας (υγιούς) δότριας – με το σπέρμα του πατέρα. Δημιουργούνται έτσι δύο ζυγώτες, δύο έμβρυα, με τον ίδιο πατέρα, το ένα από τη μητέρα και το άλλο από τη δότρια.
Εν συνεχεία αφαιρούνται οι πυρήνες των δύο εμβρύων – όπου βρίσκεται το DNA που καθορίζει τα περισσότερα χαρακτηριστικά του ανθρώπου όπως το ύψος και το χρώμα μαλλιών – και εμφυτεύεται ο πυρήνας του ζυγώτη από το πατέρα-μητέρα στη θέση του πυρήνα του ζυγώτη πατέρα-δότριας. Προκύπτει τότε νέος ζυγώτης με κυτταρόπλασμα που φέρει τα υγιή μιτοχόνδρια/κυτταρόπλασμα της δότριας και τον πυρήνα με το γενετικό υλικό του πατέρα και της μητέρας. Προφανώς ο πυρήνας του εμβρύου(ζυγώτη) που δημιούργησε ο πατέρας με τη δότρια καταστρέφεται. Δηλαδή καταστρέφεται ο μικρότατος άνθρωπος που δημιουργήθηκε με μοναδικό σκοπό να δωρήσει το κυτταρόπλασμα με τα υγιή του μιτοχόνδρια.
Το αποτέλεσμα είναι ένα παιδί γενετικά συγγενικό με τους γονείς του, το οποίο όμως δεν φέρει τις βλαβερές μεταλλάξεις που ευθύνονται για τη μιτοχονδριακή νόσο. Οκτώ μωρά γεννήθηκαν από τις 22 γυναίκες που υποβλήθηκαν στη θεραπεία στη μονάδα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής του Newcastle Fertility Centre στη βορειοανατολική Αγγλία.
Το 2015, η Βρετανία έγινε η πρώτη χώρα που ενέκρινε μια τεχνική εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF) που συνδυάζει μια μικρή ποσότητα υγιούς μιτοχονδριακού DNA από το ωάριο μιας δότριας μαζί με το ωάριο της μητέρας και το σπέρμα του πατέρα. Κάποιοι αποκαλούν τη διαδικασία δημιουργία «μωρών τριών γονέων», αν και μόνο περίπου το 0,1% του DNA του επιζώντος νεογνού προέρχεται από την δότρια. Τα αποτελέσματα της δοκιμής στη Βρετανία δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «New England Journal of Medicine». Η τεχνική ονομάζεται επίσημα θεραπεία μεταφοράς μιτοχονδριακού DNA (mitochondrial donation therapy).
Για κάθε υγιές μωρό θανατώνεται τουλάχιστον ένα ακόμη
Ωστόσο, παρά τον ενθουσιασμό των επιστημόνων η συγκεκριμένη διαδικασία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής προβληματίζει, διχάζει και δεν έχει εγκριθεί σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Γαλλίας. Άτομα που σέβονται την αγέννητη ζωή έχουν αντιταχθεί στη διαδικασία, επειδή αυτή περιλαμβάνει την καταστροφή ανθρώπινων εμβρύων. Πράγματι, για κάθε μωρό που γεννιέται υγιές ένα τουλάχιστον άλλο έχει θανατωθεί, εκείνο που δημιούργησε ο πατέρας με την υγιή δότρια, το οποίο χρησίμευσε αποκλειστικά ως δότης μιτοχονδρίων. Κάποιοι έχουν εκφράσει φόβους ότι θα μπορούσε να ανοίξει ο δρόμος για γενετικά τροποποιημένα «προσχεδιασμένα μωρά».
Παρά την δήλωση του επικεφαλής της Αρχής Ανθρώπινης Γονιμοποίησης και Εμβρυολογίας της Βρετανίας, ότι μόνο άτομα με «πολύ υψηλό κίνδυνο» μετάδοσης μιας μιτοχονδριακής νόσου θα είναι επιλέξιμα για αυτή τη θεραπεία, αυτό δεν μετατρέπει την μέθοδο σε ηθική, ούτε αλλάζει την πραγματικότητα ότι αυτή η εξωσωματική τεχνική δημιουργεί ανθρώπους για να τους χρησιμοποιήσει ως «ανταλλακτικά» και κατόπιν τους καταστρέφει.
Για κάθε υγιές μωρό, ένα άλλο (τουλάχιστον) ετεροθαλές αδελφάκι του θανατώνεται και αυτό είναι ανεπίτρεπτο.
Πηγές:
2. https://www.genlab.gr/mitochondriaka-nosimata/
